Oyun Terapisi

Oyun Terapisi

 

Oyun Terapisi Nedir?

Oyun terapisi, çocukların duygusal, sosyal ve davranışsal zorluklarını oyun yoluyla ifade etmelerine ve çözmelerine yardımcı olan bir terapi yöntemidir. Çocuklar, yetişkinler gibi duygularını sözlü olarak ifade etmekte zorlanabilir. Oyun, çocukların kendilerini güvenli bir şekilde ifade etmeleri için doğal bir araçtır (Landreth, 2012). Oyun terapisi, özellikle travma, kaygı, öfke, aile içi çatışmalar, okul sorunları ve gelişimsel gecikmeler gibi durumlarda etkili bir yöntemdir (Bratton et al., 2005).

Oyun Terapisinin Faydaları

  1. Duygusal İfade: Çocuklar, oyun yoluyla duygularını ifade eder ve içsel çatışmalarını çözer (Axline, 1969).
  2. Sosyal Beceriler: Oyun, çocukların iletişim kurma, paylaşma ve iş birliği yapma becerilerini geliştirir (Schaefer & Drewes, 2014).
  3. Özgüven Artışı: Çocuklar, oyun sırasında başarı duygusu yaşar ve özgüven kazanır (Landreth, 2012).
  4. Travma İyileşmesi: Travmatik deneyimler, oyun terapisi yoluyla işlenir ve çocuklar bu deneyimlerle başa çıkmayı öğrenir (Gil, 2017).
  5. Davranışsal Düzenleme: Çocuklar, oyun sırasında öğrendikleri becerileri günlük hayatlarına uygular (Bratton et al., 2005).

Oyun Terapisi Türleri

     Çocuk Merkezli Oyun Terapisi:

  • Çocuğun liderliğinde ilerler. Terapist, çocuğun oyununu yönlendirmeden gözlemler ve duygularını yansıtır (Landreth, 2012).
  • Özellikle duygusal ifade ve özgüven gelişimi için etkilidir.

     Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi:

  • Terapist, çocuğa belirli oyunlar ve aktiviteler sunar. Bu yöntem, özellikle kaygı ve fobilerin tedavisinde kullanılır (Knell, 1993).
  • Çocuklar, oyun yoluyla olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeyi öğrenir.

     Deneyimsel Oyun Terapisi:

  • Çocukların travmatik deneyimlerini oyun yoluyla işlemelerine odaklanır (Norton & Norton, 1997).
  • Özellikle travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) olan çocuklar için uygundur.

     Filial Terapi:

  • Ebeveynlerin çocuklarıyla oyun terapisi tekniklerini kullanarak iletişim kurmalarını sağlar (Guerney, 1964).
  • Aile içi ilişkileri güçlendirmek için etkilidir.

Oyun Terapisi Nasıl Uygulanır?

     Güvenli Bir Ortam Yaratma:

  • Terapi odası, çocuğun kendini güvende hissedeceği şekilde düzenlenir. Oyuncaklar, çocuğun duygularını ifade etmesine yardımcı olacak çeşitlilikte seçilir (Landreth, 2012).

     Çocuğun Liderliğini Takip Etme:

  • Terapist, çocuğun oyununu yönlendirmeden gözlemler ve duygularını yansıtır. Örneğin, "Bu oyuncak bebek çok üzgün görünüyor, neden üzgün olabilir?" gibi yansıtıcı sorular sorar (Axline, 1969).

     Duygusal İfadeyi Destekleme:

  • Çocuklar, oyun yoluyla korkularını, öfkelerini ve üzüntülerini ifade eder. Terapist, bu duyguları kabul eder ve çocuğa güven verir (Schaefer & Drewes, 2014).

     Problem Çözme Becerilerini Geliştirme:

  • Oyun sırasında çocuklar, gerçek hayatta karşılaştıkları sorunları çözmeyi öğrenir. Örneğin, bir oyuncak bebeğin sorununu çözmeye çalışmak, çocuğun problem çözme becerilerini geliştirir (Bratton et al., 2005).

Oyun Terapisi Hangi Durumlarda Kullanılır?

  • Duygusal Zorluklar: Kaygı, depresyon, öfke, korkular.
  • Davranışsal Sorunlar: Saldırganlık, dikkat eksikliği, hiperaktivite.
  • Travma Sonrası Stres: Aile içi şiddet, kayıp, doğal afetler.
  • Sosyal Zorluklar: Utangaçlık, iletişim problemleri, akran zorbalığı.
  • Gelişimsel Gecikmeler: Dil ve motor becerilerde gecikmeler.

Oyun Terapisinin Çocuklara Sağladığı Avantajlar

  • Özgüveni artırır: Çocuklar kendilerini ifade ettikçe kendilerine olan güvenleri artar.
  • Kaygıyı azaltır: Oyun yoluyla duygularını işleyerek rahatlama sağlarlar.
  • İletişim becerilerini geliştirir: Duygularını daha iyi ifade etmeyi öğrenirler.
  • Sosyal becerilerini güçlendirir: Oyun terapisi sayesinde iş birliği yapma, problem çözme ve empati kurma gibi becerileri gelişir.

Oyun terapisine başlamadan önce ebeveynler ne yapmalı?
Ebeveynlerin terapi sürecine açık olmaları ve çocuğun duygularını rahatça ifade edebilmesi için destekleyici bir tutum sergilemeleri önemlidir.

Oyun terapisi hangi sıklıkla yapılmalı?
Genellikle haftada bir kez düzenlenen seanslar ile başlar. Ancak terapist, çocuğun ihtiyacına göre seans sıklığını belirleyebilir.

Oyun terapisinde çocuğum neler yapacak?
Çocuk, oyun odasında serbest oyun oynayarak, oyuncaklarla hikâyeler kurgulayarak veya terapistin yönlendirdiği belirli oyun aktivitelerine katılarak duygularını ifade eder.

Terapinin etkisi ne zaman görülür?
Bu süreç her çocuk için farklılık gösterir. Bazı çocuklarda birkaç seansta olumlu değişiklikler gözlemlenirken, bazı çocuklarda bu sürecin daha uzun sürebileceği unutulmamalıdır.

Oyun terapisi çocuğuma nasıl yardımcı olur?
Oyun terapisi, çocuğun duygusal ifadesini güçlendirir, kaygıyı azaltır ve problem çözme becerilerini geliştirir. Aynı zamanda travmatik olaylarla başa çıkmasına yardımcı olur.

Oyun Terapisi ile Evde Oynanan Oyunlar Arasındaki Fark Nedir?

Evde oynanan oyunlar eğlence amaçlıdır, ancak oyun terapisi belirli tekniklerle uygulanır. Terapist, çocuğun oyun sırasında seçtiği oyuncakları, oyun senaryolarını ve duygusal tepkilerini gözlemleyerek süreci yönlendirir. Örneğin, bir çocuk sürekli saldırganlık içeren oyunlar oynuyorsa, terapist bu durumu ele alarak çocuğun duygusal sıkıntılarını anlamaya çalışır ve ona alternatif başa çıkma yöntemleri sunar.

Aileler Çocuklarıyla Terapiye Katılabilir Mi?

Evet, bazı terapi türlerinde ebeveynler sürece dahil edilir. Özellikle bağlanma sorunları yaşayan çocuklarda, ebeveynlerin terapi sürecine katılması faydalı olabilir. Terapist, ebeveynlere çocuklarıyla nasıl sağlıklı iletişim kurabileceklerini öğretir.

Oyun Terapisinde Hangi Oyuncaklar Kullanılır?

Oyun terapisi odalarında çocukların duygularını ifade etmelerine yardımcı olacak farklı oyuncaklar bulunur:

  • Gerçek yaşam oyuncakları: Bebekler, kuklalar, oyuncak hayvanlar
  • Duygusal dışavurum oyuncakları: Oyun hamuru, boya, kum tepsileri
  • Saldırganlık ve güç kontrolü oyuncakları: Oyuncak silahlar, dartlar

Bu oyuncaklar sayesinde çocuklar iç dünyalarını oyun yoluyla ifade edebilir.

Ebeveynler İçin Öneriler

  1. Çocuğunuzun Oyununu Gözlemleyin:
  • Oyun, çocuğun duygularını anlamak için bir pencere sunar. Çocuğunuzun oyunlarını dikkatle izleyin ve duygularını yansıtın.
  1. Oyun Oynamaya Zaman Ayırın:
  • Çocuğunuzla birlikte oyun oynayarak onunla bağ kurun. Oyun sırasında çocuğun liderliğini takip edin.
  1. Oyuncak Seçimine Dikkat Edin:
  • Duygularını ifade etmesine yardımcı olacak oyuncaklar seçin (örneğin, oyuncak bebekler, hayvan figürleri, boya kalemleri).
  1. Profesyonel Destek Alın:
  • Çocuğunuzun duygusal veya davranışsal zorluklar yaşadığını düşünüyorsanız, bir oyun terapistine başvurun.

 

Kaynakça

  1. Axline, V. M.(1969). Play Therapy. Ballantine Books.
  2. Bratton, S. C., Ray, D., Rhine, T., & Jones, L.(2005). The efficacy of play therapy with children: A meta-analytic review of treatment outcomes. Professional Psychology: Research and Practice, 36(4), 376-390.
  3. Gil, E.(2017). The Healing Power of Play: Working with Abused Children. Guilford Press.
  4. Guerney, B. G.(1964). Filial therapy: Description and rationale. Journal of Consulting Psychology, 28(4), 304-310.
  5. Knell, S. M.(1993). Cognitive-behavioral play therapy. Journal of Clinical Child Psychology, 22(1), 34-41.
  6. Landreth, G. L.(2012). Play Therapy: The Art of the Relationship (3rd ed.). Routledge.
  7. Norton, C. C., & Norton, B. E.(1997). Reaching Children Through Play Therapy: An Experiential Approach. White Apple Press.
  8. Pajareya, K., & Nopmaneejumruslers, K.(2011). A pilot randomized controlled trial of DIR/Floortime™ parent training intervention for pre-school children with autistic spectrum disorders. Autism, 15(5), 563-577.
  9. Schaefer, C. E., & Drewes, A. A.(2014). The Therapeutic Powers of Play: 20 Core Agents of Change (2nd ed.). Wiley.